ی ا ی ی ا ششمین هما ی ش ملی ایده اهی نو رد کشاورزی چکید تأثیر ه اد ی هیک بر ر ی عولکرد اجسای عولکرد ش تیپ ای گ دم اى در ه طق اردبیل 1* حید هالصادقی رضا ش ریاری سوا الیاسی هیا ک 1 تاشگا پظ شگشاى ج اى دا شگا آصاد اػالهی احذ اسدتیل دا شگا آصاد اػالهی احذ اسدتیل * Email: Vahidmollasadeghi@gmail.com چالش ػوذ اهش صي ها ت ي غزا بشاي جوؼيت دس حال سشذ هي باشذ ب ح ين حاصلخيضي خاك حفظ ش د آسيييي بي هحيي صيسيت گشا ي ايواى شسذ. يني ديگش اص ه وتشيي چالش اي ج اى اهش ص اه يت غزايي تأهيي ايي ياص ا لي ا ساى است. يني اص سا ياي هقابلي بيا ايي چالش ا استفاد اص ه اد ي هيل هيياشذ. ج ت بشسسي تأثيش ه اد ي هيل بش س ي ػولنشد اجضاي ػولنشد 1 ط تيپ گ ذم ياى آصهايشي دس قالب اسپليت پالت بش پاي طشح بل ك اي ماهل تصادفي دس س تنشاس ب د. فامت س اصلي ششاي آبياسي بذ ى ه اد ي هييل آبياسي دس حص س ه اد ي هيل )م د هايغ ي هيل بش پاي پيت با ام تجياسي EDGAM SM ( فيامت س فشػيي ط تييپ يا بي د. صفات ه سد هطالؼ ػياست اص استفاع ايي ب ت تاسيخ س يل سفتي تاسيخ گشد افشا ي سسيذگي فيضي ل طيل تؼيذاد دا ي دس سي يل صى دا دس س يل صى ضاس دا ط ل پذا نل ط ل س يل صى س يل ط ل سيشل ػولنشد بي ل طييل ػولنيشد ميا شياخد بشداشيت ػولنشد دا ب د ذ. تجضي اسيا س داد ا حامي اص ايي است م بيي ط تيپ اي ه سد هطالؼ اص ظش ملي صفات ب جض ػولنشد بي ل طيل ػولنشد ما اختالف هؼ يداسي دس سطح احتوال 1 5 پتاسين فق اص ظش صفات ط ل س يل صى س يل اختالف هؼ يداسي هشا ذ شذ دسصذ ج د داسد وچ يي اص ظش سط ح هات پتاسين ششاي آبياسي با هات هيضاى ػولنشد دا دس ششاي آبياسي ػيادي 3/766 دس ششاي آبياسي ػادي ب وشا هات پتاسين 3/949 تي دس نتاس ب د م هيت اى ارػاى داشت هات پتاسين باػث افضايش ػولنشد دا ي بي هيضاى %4/63 تي دس نتاس شذ. کلو ای کلیدی: گ دم اى ه اد ی هیک عولکرد اجسای عولکرد هقده تا ت ج ت افضایش جوؼیت اص تیشتش ت غزا ش ا ذ حاکی اص آى اػت ک اهکاى افضایش ت لیذ اص طشیق افضایش ػطح صیش کشت اهکاىپزیش ویتاشذ چشا ک دس ط ل 5 ػال گزشت ت ا 483 ضاس کتاس اساضی جذیذ ت اساضی تحت کشت دس ایشاى اضاف شذ اػت. لزا توشکض ػاهل تش افضایش ت لیذ دس احذ ػطح تایؼ یت یکی اص ه وتشیي سا ثشد کش س تاشذ تشای ایي کاس تایؼ یت کلی هؤثش دس ت لیذ ت کاس گشفت ش ذ. دس تیا ی ج ا ی غزا حاطلخیضی خاک ت ػ اى کلیذ اه یت غزایی کشا سصی پایذاس تیاى گشدیذ هطالؼات FAO شاى داد اػت ک 30 تا 50 دسطذ ایي رخیش ػاصی اػالم هی وایذ. دس کشا سصی اسگا یك ذف ت لیذ هحظ ل غزای گیا ی جا سی تذ ى کاستشد افشاطی اص ه اد شیویایی داس ا ک د ا غیش اػت. دسحال حاضش کشا سصی اسگا یك دس ضدیك ت 100 کش س ج اى ا جام هی ش د. صیش کشت هحظ الت اسگا یك ج د داسد )س جثش وکاساى (. 1389 یکی اص ایي سا کاس ای افضایش ػولکشد دس احذ ػطح اػتفاد اص ه اد هیك هیتاشذ. تا اػت اد ت آهاس 31 هیلی ى کتاس ػطح تش طثق تؼشیف کالػیك ه اد هیك یك گش ػو هی اص ه اد آلی تش ط ی ؼت ذ ک ت ط س طثیؼی ایجاد شذ هؼو ال آ ا سا تا خظ طیاتی اص قثیل س گ صسد تا ػیا صى هلک لی تاال هیش اػ ذ )ک لیک ا وکاساى 005(. هیك اػیذ اجضاء تؼیاس ه ن خاک ؼت ذ ک تش خ اص فیضیکی شیویایی خاک تاثیش گزاشت حاطلخیضی آى سا ت ث د هیتخش ذ )هالطادقی 010( ی هیك اػیذ تضسگتشیي ػ ن هاد آلی خاک سا
داسا ت د هیت ا ذ دس ثثات آى تیشتشیي قش سا ایفا وایذ قش کلیذی هیا ی دس هؼذ ی کشدى هاد آلی خاک ت دی اکؼیذ کشتي داسد. ت اتشایي هاد هیك ػوذ تشیي شکل کشتي آلی دس هحیط صیؼت طثیؼی اػت )هالطادقی 010 اػالم وکاساى 005(. اػیذ هیك تاػث ت ث د ػاختاس خاک کوك ت سیش صایی افضایش هذت گ ذاسی آب دس خاک افضایش سشذ ػشیغ تاکتشی- ای هفیذ دس خاک کوك ت ا حالل آصادػاصی ػ اطش هاکش هثکش دس تیج کا ش یاص ت ک د شیویایی افضایش هقا هت ت ش سی ػشها گشها افضایش ػشػت ج ا ص ی تز س اطالح خاک ای قلیایی ت ث د کیفیت هحظ ل هیش د )هالطادقی 010(. غالت اهش صی ؼثت ت هحظ الت هشات ین قشى پیش تیي 30 تا 50 دسطذ هاد هؼذ ی کوتشی دس تشداس ذ. اػیذ هیك تا هکا یؼن ای هتؼذدی ت جزب ت تش ه اد هؼذ ی ت ث د کیفیت هحظ ل کوك هیک ذ )هالطادقی 010 تی ام 010(. ایي تحقیق ت ه ظ س تؼییي اثش ک د هایغ ی هیك تش پای پیت تش س ی ػولکشد اجزضای ػولکزشد ط تیز زای گ زذم زاى دس ه اطق ػشدػیش دس ه طق اسدتیل ت ا جام سػیذ. ه اد ر ش ا تشای تشسػی تأثیش ه اد ی هیك ( حا ی 33/3 گشم دس لیتش اػیذ ی هیك 9/0 گشم دس لیتش اػیذ ف ل یك( تش س ی تشخی اص طفات ف ل طیکی اجضای ػولکشد ػولکشد دا ط تی اص هشکض تحقیقات کشا سصی ه اتغ طثیؼی اػتاى اسدتیل ػ ط تی اص آرستایجاى ت ی شذ. تز س ش ط تی تش اػاع صى ضاسدا 450 دا دس هتش هشتزغ دس هضسػز تحقیقزاتی دا شزگا آصاد اػزالهی احذ اسدتیل دس ػال صساػی - 88 87 کشت گشدیذ. قالة طشح آصهایشی اػپلیت پالت تش پای تل ک ای کاهل تظادفی دس ػ تکزشاس ت د. فاکت س اطلی هات پتاػین فاکت س فشػی ط تی ا ت د. تشکیة فاکت س اطلی ػثاست ت د ذ اص: آتیاسی ػادی آتیاسی ػزادی + هحل ل پاشی تا ک د ی هیك. ک د هایغ ی هیك تش پای پیت تا ام تجاسی EDGUM SM تش اػاع ت طزی شزشکت ت لیزذ ک زذ Ltd) (Spetsosnastaka M Service تشای گ ذم ت کاس سفت. تذیي ه ظ س 0 هیلی لیتش دس 10 لیتش آب تشای یزك تزي تزست یز شذ تشای پیش تیواس کشدى تز س گ ذم قثل اص کاشت ت کاس سفت. تشای هحل ل پاشی دس هشاحل هختلف سشذ ک د هایغ ی هیزك تزش اػاع 400 هیلی لیتش دس 50 لیتش آب تشای یك کتاس کشت گ ذم ت ی ت کاس سفت. هحل ل پاشی دس هشاحل پ ج ص ی ػزاق س ی پش شذى دا س ی قؼوت ایی ت ت ا ا جام شذ. دس ط ل آصهایش یچ ع ک د شیویایی یا ػوی تز کزاس شفزت. طزفاتی اص قثیزل استفاع ایی ت ت تاسیخ ػ ثل سفتي تاسیخ گشد افشا ی سػیذگی فیضی ل طیك تؼذاد دا دس ػز ثل صى دا ز دس ػز ثل صى زضاس دا ط ل پذا کل ط ل ػ ثل صى ػ ثل ط ل سیشك ػولکشد تی ل طیك ػولکشد کزا شزاخض تشداشزت ػولکزشد دا ز ا زذاص گیشی شذ. تشای هحاػثات آهاسی اص شم افضاس ایMinitab-15, MSTAT-C SPSS-17 اػتفاد شذ. تایج بحث تایج تجضی اسیا غ اػپلیت پالت ػاد ک تشای طفات ه سد هطالؼ دس جذ ل 1 اسائ شذ اػت شاى داد تیي ط تی ای ه سد هطالؼ اص ظش کلی طفات اختالف هؼ یداسی دس ػطح احتوال 1 5 دسطذ ج د داسد. ایي اهش حاکی اص ت ع ط تیکی تاالی تیي ط تی ا ت ه ظ س گضی ش تشای طفات ه سد ظش هی تاشذ. وچ یي اص ظش طفات ػولکشد کا ػولکشد تی ل طیك اخزتالف هؼ زی داسی تیي ط تی ای ه سد اسصیاتی هشا ذ شذ. ت ه ظ س تشسػی اختالف تیي تشکیة هات پتاػین تایذ ارػاى داشت ت جض طزفت ط ل ػ ثل اص ظش کلی طفات اختالف هؼ ی داسی هشا ذ شذ )جذ ل 1(. تشسػی ا شزاى داد کز اثزش هتقاتزل ط تیز دس ػزط ح هات اص ظش کلی طفات اختالف هؼ یداسی ذاس ذ )جذ ل 1(. ایي ه ض ع شا گش آى اػت ک ػکغ الؼول ط تیز زا دس هز سد طفات ه سد تشسػی دس ششایط هختلف آصهایشی یکؼاى ت د اػت. تذی ی اػت ط تی ایی ک کوتش تحت تأثیش ششایط اقغ شزذ حذهطل تی سا اص لحاظ طفات هزک س ت خ د اختظاص هید ذ ج ت گضی ش هطلز بتزش خ ا زذ تز د. تز ػثزاستی اخزتالف تزیي
ششمین هما ی ش ملی ایده اهی نو رد کشاورزی ط تی ا اشی اص تفا ت ای ط تیکی تیي آ ا هیتاشذ تا اطوی اى خاطش هیت اى ؼثت ت گضی ش ط تی زای تزا ػولکزشد تزاال دس حض س هات پتاػین اقذام و د. ط تی ای ه سد هطالؼ تا اػتفاد اص آصه ى چ ذ داه ای دا کي دس ػطح احتوال %5 هقایؼ شذ ذ )جذ ل (. اص ظش طزفت استفاع ت ت ػاسات ػکایا- 9 تا هیا گیي 96/58 ػا تیهتش تیشتشیي گاػک طى تا هیا گیي 61/18 ػا تیهتش کوتشیي استفاع ت تز سا تز خ د اختظاص داد. ط ع تا هیا گیي 36/87 ػذد تیشتشیي ػشداسی تا هیا گیي 15/77 کوتشیي تؼذاد دا سا دس تیي ط تی ا داشت ذ. صى دا کاػک طى تا هیا گیي 19/03 گشم تیشتشیي ػشداسی تا هیا گیي 11/77 گشم کوتشیي صى دا سا ت خ د اختظاص داد. تزایج شاى داد ک ط تی ػشداسی تا هیا گیي 74/76 گشم تیشتشیي ط تی ای 4041 MV17/zrn ت تشتیة تا هیا گیي زای 48/69 49/53 گشم کوتشیي صى ضاس دا سا ت خ د اختظاص داد ذ. ػثالى تا هیا گیي 8/65 ػا تیهتش تیشتشیي ط ل ػ ثل ػاسات ػکایا- 9 تا هیا گیي 7/15 ػا تیهتش کوتشیي ط ل ػ ثل سا داشت ذ. اص ظش طفت شاخض تشداشت کاػزک طى MV17/zrn تز تشتیزة تزا هیا گیي ای 50/63 53/16 تیشتشیي ط تی ػاسات ػکایا- 9 تا هیا گیي 41/6 کوتشیي شاخض تشداشت سا دس تیي ط تی ا ت خ د اختظاص داد ذ. اص ظش طفت ػولکشد دا ط ع تا هیا گیي 4/57 تي دس کتاس تیشتشیي ػولکشد سا دس تیي ط تی زا تز خز د اختظاص داد ػاسات ػکایا- 9 تا هیا گیي 3/37 تي دس کتاس کوتشیي ػولکشد دا سا ت خ د اختظاص داد )شکل 1(. جد ل 1 تایج تجسی اریا س )هیا گیي هربعات( برای صفات ه رد هطالع ه ابغ تغييش دسج آصادي استفاع ب ت تاسيخ س يل - سفتي تاسيخ گشد افشا ي سسيذگي فيضي ل طك تؼذاد دا دس س يل صى دا دس س يل صى ضاس دا ط ل پذا نل 541/136** 15/331** 17/638** 1/780 0/345 0/55 /415 635/8** تنشاس
0/519 1/68 89/143** 13/44** 3/70 3/635 1/919 316/763** 14/78 14/557 6/430 1/186 6/548** 1/301 3/084 44/018 4/705 13/601** 11/193 15/464 1/515 1/317 34/98** 0/8 1/484 0/970 1/171 35/776** 0/70 1/55 0/061 3/08 10/46** 1/94 3/001 8/869 66/799 517/859** 7/6 /510 1 11 10 45 - سط ح هات اشتيا اصلي ط تيپ ا ط تيپ ا سط ح هات اشتيا فشػي ضشيب تغييشات )%( اداه جد ل 1 ** * = بترتیب هع یداری در سطح احتوال %1 %5 را شاى هید د. ه ابغ تغييش تنشاس دسج آصادي ط ل س يل صى س يل ط ل سيشل ػولنشد بي ل طيل ػولنشد ما شاخد بشداشت ػولنشد دا 0/888 0 /08 0/144 0 /69* 0/9 0/353 19/55 14/433 135/936 65/870* 0/188 34/145 0/054 0 /04 0/154 0 /038 0/0 0/03 5/59 0 /586 9/00 3 /045 0/550 1/963 0/043 0/566 0/043 48/397** 0/374 0/447 0/464** 0/7* 0/03 0/440** 0/03 0/06 /157** 1/884** 0/977 0/860** 0/17 0/8 1 11 10 45 - سط ح هات اشتيا اصلي ط تيپ ا ط تيپ ا سط ح هات اشتيا فشػي ضشيب تغييشات )%( ** * = بترتیب هع یداری در سطح احتوال %1 %5 را شاى هید د.
ششمین هما ی ش ملی ایده اهی نو رد کشاورزی جد ل 3- هقایس هیا گیي تعددی از صفات ا داز گیری شد برای ش تیپ ای گ دم ه رد هطالع ب ر ش دا کي صفات ه سد اسصيابي ط تيپ ا استفاع ب ت تؼذاد دا دس س يل صى دا دس س يل صى ضاس دا ط ل س يل صى س يل شاخد بشداشت ػولنشد دا 3/800 abc 53/17 a /015 a 7/76 bcde 58/78 bc 19/03 a 3/37 abc 61/18 f گاسن طى 3/57 bc 47/54 abc 1/88 ab 8/65 a 53/60 def 16/83 abcd 31/4 bc 69/7 de سيالى 4/173 abc 48/89 abc 1/90 ab 7/87 bcd 54/59 cde 17/13 abcd 31/6 bc 7/47 de 4057 3/93 abc 48/70 abc 1/800 ab 7/5 de 55/67 cd 16/37 bcd 9/5 c 75/0 cd س صي- 84 3/558 bc 4/58 bc 1/587 b 7/85 bcd 61/80 b 14/93 d 4/18 d 84/33 b قي ستاى 3/370 c 41/6 c 1/60 c 7/15 e 56/6 cd 1/83 e /83 d 96/58 a ساسات سنايا- 9 3/878 abc 50/63 a 1/648 b 8/05 abcd 49/5 f 16/98 abcd 34/45 abc 69/63 de Mv17/zrn 3/918 abc 49/88 ab 1/097 c 7/78 bcd 74/76 a 11/77 e 15/77 e 80/63 bc سشداسي 3/705 bc 46/98 abc 1/750 ab 8/18 abc 48/69 f 15/95 cd 3/5 abc 68/77 e 4061 4/335 bc 48/00 abc 1/743 ab 7/67 cde 49/8 ef 16/13 bcd 33/5 abc 70/75 de 4041 3/58 bc 45/79 abc 1/895 ab 7/63 cde 51/71 def 17/87 abc 34/97 ab 67/53 e سايس ض 4/57 a 46/08 abc 1/93 ab 8/33 ab 49/99 ef 18/4 ab 36/87 a 75/30 cd ط س 3/865 46/47 1/704 7/87 55/43 16/19 9/96 74/9 هيا گيي مل
هیا گیي تیوار ایی ک دارای حر ف هشاب ی ست د بر اساس آزه ى چ د داه ای دا کي از لحاظ آهاری اختالف هع یداری با ودیگر دار د.
ششمین هما ی ش ملی ایده اهی نو رد کشاورزی شکل 1- هقایس سط ح هات پتاسین برای س صفت عولکرد دا زى س بل ط ل س بل
ه ابع ه رد استفاد س جثش. ش شیاسی س. هالطادقی. 1389. هقایؼ ػولکشد تز س حاطل اص ط تی ای گ ذم ت لیذ شذ دس خشکی دس حض س ک د طثیؼی ی هیك. پ جویي وایش هلی ایذ ای دس کشا سصی. دا شگا آصاد اػالهی احذ خ اسػگاى )اطف اى( دا شکذ کشا سصی. Kulikova N. A, Stepanova, E. V. and O.V. Koroleva, 005. Mitigating activity of humic substances: direct influence on biota. In: I.V. Perminova, et al. (ed.). Use of humic substances to remediate polluted environments: from theory to practice. Springer Netherlands. Vol: 5. 85 309. Mollasadeghi, V.010. Effect of potassium humate on yield and yield components of wheat genotypes under end seasonal drought stress condition. Thesis of M.Sc in plant breeding. Islamic Azad University, Ardabil branch Islam, K. M. S., Schuhmacher, A. and J. M. Gropp, 005. Humic Acid substance in Animal Agriculture, Pakistan Journal of Nutrition. 4(3): 16-134. Anonymous, 010. Monty s Plant Food Humics Technology for sustainable agriculture.
ششمین هما ی ش ملی ایده اهی نو رد کشاورزی Effect of humic substances on yield and yield components of bread wheat genotypes in Ardabil Region Vahid mollasadeghi 1, Reza Shahryari and Samaneh Elyasi Miankooh 1 Young Researchers Club, Islamic Azad University, Ardabil Branch, Iran. Islamic Azad University, Ardabil Branch, Iran. * Email: Vahidmollasadeghi@gmail.com Abstract The main challenge we face in the current world is to supply food for the growing population without degrading the soil productivity and our most valuable environment. Another most important challenge of the current world is food security. One way of dealing with these challenges is the application of humic substances. In order to investigate the effect of humic substances on yield and yield components of
1 bread wheat genotypes, a study was conducted as split plots based on randomized complete blocks design with three replications. The main factor included two irrigation conditions namely with and without the presence of humic substances (liquid peat based humic fertilizer commercially known as EDGAM SM); whereas sub factor included the genotypes. The traits being studied were final plant height, date of heading, date of anthesis, physiological maturity, grain number per spike, grain weight per spike, 1000-grain weight, peduncle length, spike length, spike weight, awn length, biological yield, straw yield, harvest index and grain yield. Analysis of variance on data suggests that there is a significant difference between the study genotypes in terms of all the traits except for biological yield and straw yield, at 5 and 1% probability level. Also, traits such as spike length and spike weight produced significant difference in terms of levels of potassium humate. Grain yield under normal irrigation was 3.766 ton/ha, whereas under normal irrigation and presence of potassium humat it was 3.949 ton/ha and this suggests that potassium humate increased grain yield by 4.63%. Keywords: bread wheat, humic substances, yield and yield components